بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی و روانی مرتبط با تخلفات ترافیکی رانندگان و هابران پیاده در شهر یاسوج

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی و روانی مرتبط با تخلفات ترافیکی رانندگان و عابران پیاده در شهر یاسوج، انجام شده است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق که در سال 1392 انجام شد، پیمایش و ابزار آن پرسشنامه بوده است که در قالب دو پرسشنامه شماره یک (مخصوص رانندگان)، و پرسشنامه شماره دو(مخصوص عابران)، طراحی گردید. پرسشنامه های مذکور در تمامی متغیرها به جز متغیر های وابسته (تخلف ترافیکی رانندگان و تخلف ترافیکی عابران)، کاملاً یکسان بودند؛ که به وسیله ی تحلیل عاملی، تعیین اعتبار سازه ای گردیده و روایی آنها با محاسبه ی آلفای کرونباخ و ضریب کودر و ریچاردسون سنجش شده است. جامعه آماری کلیه شهروندان 60- 18 ساله شهر یاسوج بودند که طی بازه زمانی دو ماه قبل از انجام پژوهش به عنوان راننده یا عابر پیاده در ترافیک شرکت داشته اند. در مجموع 479 نفر به عنوان حجم نمونه عابران و 367 نفر به عنوان حجم نمونه رانندگان تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج توصیفی داداه ها حاکی از آن است که تخلف ترافیکی هم در بین رانندگان و هم در بین عابرین در سطح بسیار بالایی قرار دارد. بر اساس نتایج تحلیلی، متغیرهای سرمایه اجتماعی، آگاهی و هوش اخلاقی با هر دو متغیر تخلفات ترافیکی رانندگان و تخلفات ترافیکی عابران رابطه معنادار و معکوسی دارند؛ و بنابراین قادرند به طور معنا داری واریانس این دو متغیر وابسته را تبیین کنند. بر اساس نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام، سرمایه اجتماعی قوی ترین متغییر پیش بینی کننده تخلفات ترافیکی عابران و رانندگان می باشد. همچنین یافته ها نشان دهنده ی آن است بین متغیرهای جمعیتی با تخلف رانندگان ارتباط معنا داری وجود ندارد. این در حالی است که متغیر سن بر تخلفات ترافیکی عابران تأثیر معنا داری دارد. در مجموع، متغیرهای مورد بررسی در این پژوهش قادرند به ترتیب 5/26 و 27 درصد از واریانس تخلفات ترافیکی رانندگان و عابران را تبیین کنند. واژگان کلیدی: تخلفات ترافیکی، سرمایه اجتماعی، آگاهی ترافیکی، هوش اخلاقی، رانندگان، عابران پیاده